Jón í Brauðhúsum

Ein af allra mögnuðustu smásögum sem ég hef lesið er "Jón í Brauðhúsum" eftir H. K. Laxness. Þetta áhrifamikil saga sem segir af því þegar tveir lærisveinar Jesú (Jóns) hittast fyrir tilviljun og fara að rifja upp gamla tíma. Þessi saga er nöturleg frásögn þeirra Filipusar og Andrésar, sem biðu eftir upprisu meistara síns, sem aldrei reis upp. Skemmtilegur debatinn á milli þeirra þegar þeir reyna að rifja upp boðskap Jóns, og það er óhætt að segja að minnið svíkur, því þeir eru aldrei sammála um það sem Jóns hafði sagt.
Þetta er umhugsunarverð saga fyrir trúaða jafnt sem vantrúaða eða trúlausa. Hvað ef Jesús hefði ekki risið upp?
Hlustið endilega á nóbelsskáldið lesa söguna á slóðinni: http://www.gljufrasteinn.is/sound/braudhus.mp3
Það er hrein unun að hlusta á Laxness lesa söguna.

Athugasemdir

[Hjalti Rúnar Ómarsson, 29.6.2007 kl. 23:49]

Tjah....sem aldrei reis upp? Réttara væri að segja að hann hefði aldrei birst þeim í sögunni (þó svo að Halldór geri örugglega ráð fyrir því að í sögunni hafi hann ekki risið upp). En ef
Jesús reis ekki upp, þá kannski hefði nákvæmlega það sama og gerðist í raun og veru gerst. Það þarf ekki upprisu til þess að fá fólk til þess að trúa því að einhver rísi upp frá dauðanum, eins og sannast í Nýja testamentinu.

Annars er auðvitað mikið af góðum punktum í þessari sögu, t.d. brigðult minni lærisveinanna (að mínu mati ef til vill of ýkt hjá Halldóri) og að aðalhöfundur kristinnar trúar hitti aldrei Jesú í eigin persónu.

[Guðmundur Örn Jónsson, 30.6.2007 kl. 10:16]

Halldór gerir einmitt ekki ráð fyrir því að Jón hafi risið upp. Þetta er átakanleg saga um brostnar vonir og útskúfun þeirra sem fylgdu Jóni. Þeir hafa ekki getað látið sjá sig og hafa einhvernvegin tapað áttum í tilverunni. Filipus og Andrés eru einhverjar sympatískustu persónur sem maður kemst í tæri við. Reyndar var Laxness algjör snillingur í að skapa slíkar persónur og í bókum hans finnum slíkar persónur strax í Vefaranum. Þetta sjáum við líka í mörgum ljóða hans, þó hann hafi kannski aldrei alveg náð fullkomnum hæðum í ljóðaforminu.

En Laxness er klárlega risinn í bókmenntaheimi okkar. Þó ég sjái nú fyrir mér að hún amma mín blessunin frá Þingvöllum sé ekki alveg sammála mér í þeim efnum. Henni þótti Laxness hrokafullur ómerkingur sem gerði lítið úr íslensku þjóðinni. Þar held ég að Hólmgrímur félagi minn sé henni sammála, en í hans huga hefur íslenska skáldsagan aldrei náð jafn miklum hæðum og hjá Þórbergi.